Digitale geletterdheid: we kunnen er niet meer omheen. De samenleving verandert voortdurend en technologie is niet meer weg te denken uit deze tijd. Veel scholen zijn in de afgelopen jaren al aan de slag gegaan met dit thema. In maart publiceerde het SLO de nieuwe conceptkerndoelen digitale geletterdheid, waarmee een volgende stap richting een landelijk curriculum gezet werd. Maar hoe ga je als schoolbestuur aan de slag met digitale geletterdheid? Wat zijn de belangrijkste veranderstappen, waar liggen kansen binnen je team en hoe krijg je hier zicht op? Het antwoord op deze vragen en meer lees je in onze blog over digitale geletterdheid.
Digitale geletterdheid: wat is dat?
“Digitale geletterdheid betekent kennis hebben van digitale technologie en digitale media en beschikken over vaardigheden om deze te gebruiken” (SLO, 2024). Uit het peilonderzoek digitale geletterdheid (Inspectie van het Onderwijs, 2024) blijkt dat het belang van de ontwikkeling van digitale geletterdheid bij leerlingen breed wordt gedragen. Onder leerkrachten ligt dit percentage op 59%, terwijl maar liefst 78% van de schoolleiders hier veel belang aan hecht. De helft van de schoolleiders geeft dan ook aan niet te wachten met de implementatie van digitale geletterdheid tot het officieel in het landelijk curriculum is opgenomen.
Tevens blijkt uit het onderzoek dat de meeste leerlingen digitale vaardigheden voornamelijk thuis eigen maken. Daarin zit meteen een risico op kansenongelijkheid. Om ervoor te zorgen dat alle leerlingen de kans krijgen digitale vaardigheden te ontwikkelen en niet afhankelijk zijn van de thuissituatie, zullen scholen hiermee aan de slag moeten.
De nieuwe conceptkerndoelen
De nieuwe conceptkerndoelen digitale geletterdheid zijn verdeeld over drie domeinen:
- praktische kennis & vaardigheden
- ontwerpen en maken
- wisselwerking tussen digitale technologie, digitale media, de mens en de samenleving
De kerndoelen binnen deze domeinen zijn sterk met elkaar verweven. Kennis en vaardigheden zijn van belang om redzaam te kunnen zijn in de maatschappij, maar ook om deze creatief in te zetten binnen diverse vakgebieden. Daarnaast is een verdieping van kennis bijvoorbeeld van belang om kritisch te blijven kijken naar digitale ontwikkelingen.
Hoe start je met digitale geletterdheid?
Uit de cijfers van het peilonderzoek blijkt dus dat nog niet alle schoolleiders en leerkrachten evenveel belang hechten aan het inbedden van digitale geletterdheid in hun curriculum. Hoe ga je, als die verschillen er binnen je schoolbestuur zijn, toch samen doordacht aan de slag met digitale geletterdheid? Daarvoor kun je de acht veranderstappen van Kotter hanteren. Hieronder lichten we de eerste drie (en tevens de belangrijkste) stappen toe:
Verhoog het urgentiebesef
Wat drijft jullie team om aan de slag te gaan met digitale geletterdheid? Uiteraard komen de kerndoelen eraan, maar nog beter is het om op zoek te gaan naar waar jullie leerlingen op voor willen bereiden en waarom dat van belang is. Tip: gebruik hierbij het strategisch beleidsplan of koersplan van je organisatie. Daarin wordt vaak een scherp beeld van de omgeving en van jullie ambities geschetst.
Vorm een leidend team
Enthousiasme: dat is wat nodig is om te komen tot een succesvolle inbedding van digitale geletterdheid. Een leidend team kan helpen om het urgentiebesef bij collega’s te vergroten en hen te motiveren. Organiseer eens een workshop rondom digitale geletterdheid met jullie team en onderzoek de mogelijkheden van verschillende tools.
Tip: heb je deze experts te weinig in huis? De opleiding Specialist digitale geletterdheid zorgt ervoor dat collega’s voldoende bagage hebben om aan de slag te gaan. Ook organiseren wij diverse inspiratiebijeenkomsten rondom digitale geletterdheid bij jou op school.
Ontwikkel visie en strategie
Bovenstaand team ontwikkelt een concrete visie, passend bij jullie onderwijs. Daarbij is het belangrijk om op zoek te gaan naar de essentie: waar staan we, waar willen we heen, waarom en hoe gaan we dat bereiken? Onderzoek daarbij ook de huidige stand van zaken: wat is het huidige niveau van digitale geletterdheid onder leerkrachten en welke professionalisering past daarbij? De digitale vaardighedenscan van O21 kan je daarbij helpen.
Meer weten?
We hopen dat deze aanpak je op weg helpt bij het zetten van de eerste stappen. Heb je hier ondersteuning of advies bij nodig? Dan kan O21 jou begeleiden. Neem gerust contact met ons op voor meer informatie.